Dominique Bauer
Stijn Paredis
individuele thesis
aantal studenten: 1
Beeld:
links: atelier in de Rue du Val de Grâce, Paris
rechts: atelier in het kasteel Zbiroh, Tsjechië
Thema: het kunstenaarsatelier
Kunstenaarsateliers zijn heel gelaagd. Het zijn niet alleen plaatsen waar kunst wordt gemaakt. Ze vormen ook een omgeving waar de esthetische ervaring wordt gegenereerd, waar ‘goede smaak’ en kunstkritiek worden gestuurd, waar kunst wordt aangeprezen, gekocht en verkocht. Kunstenaarsateliers zijn zowel vluchthavens van de verbeelding, van subjectiviteit en interiorisering, als knooppunten in een sociaal en economisch netwerk.
Vragen vanuit architectuur
Erg interessant is de rol van ruimte en architectuur in dit verhaal: welke rol spelen de materiële afbakening tussen interieur en exterieur in deze gelaagdheid, alsook de organisatie van het parcours doorheen de ruimte? Welke architecturale strategiëen zorgen voor een duidelijke afbakening van de atelierruimte – of net niet? Wat leert ons dit laatste over interioriteit, over subjectiviteit of sociabiliteit in de cultuur? Is het atelier deel van kunst, en hoe verhouden zich de objecten, vaak opgevat als collages of assemblages, en nooit als loutere gebruiksvoorwerpen, tot ‘het atelier?’ Is de esthetische ruimte in die zin symbiotisch en in welke mate?
Case: Alphonse Mucha (1860-1939)
Vanuit deze invalshoek zijn ook de ateliers van de Tsjechische kunstenaar, fotograaf en ontwerper Alphonse Mucha erg interessant. Mucha is een van de belangrijkste en veelzijdigste exponenten van de Parijse Art Nouveau, en is ook bekend voor zijn monumentaal Slavisch Epos, 20 zeer grote doeken met een haast panoramisch effect (zie foto rechts) over de Slavische geschiedenis. Zowel de kwaliteit van zijn ateliers, zijn positie binnen de art nouveau en in het Parijse milieu, zijn gebruik van bijvoorbeeld fotografie in het atelier en de veelzijdigheid van zijn werk, laten toe om vanuit de architectuur van het atelier interessante vragen te stellen. Vanuit de eigen interesses van de student, wordt in overleg met de promotoren een concrete onderzoeksvraag opgesteld, die kan aanleunen bij materiële architectuurgeschiedenis enerzijds, of cultuurgeschiedenis van de ruimte anderzijds.
Begeleiding
De masterproef wordt geschreven onder het promotorschap van prof. dr. Dominique Bauer met begeleiding door drs. Stijn Paredis.
Methoden, vaardigheden en output
Gebouwanalyse van het atelier in zijn historische context is essentieel, met een bijzondere focus op het gebruik, de inplanting en de samenhang van de architecturale ruimte, alsook het parcours doorheen de ruimte.
Het is tevens belangrijk inzicht te verwerven in tekstueel en visueel bronnenmateriaal in verband met het atelier in de 19e eeuw en de eerste decennia van de 20e eeuw. Veel van de secundaire literatuur is in het Engels, maar passieve kennis van het Frans is hierbij zeker ook vereist.
Al naargelang het gekozen onderwerp en de eigen interesse van de student, kan in meerdere of mindere mate ook archiefonderzoek op het menu staan.
Het onderzoek zal resulteren in een wetenschappelijk geschreven tekst, onderbouwd met illustraties, tekeningen of andere visualisaties.