Impasse
UPDATE !
Wer bin ich in einer anderen Sprache?
Kommen die Metaphern mit mir mit?
Uit ‘Mi Scusi’, Teho Teardo & Blixa Bargeld
Academiejaar 2023-24, semester 1, Gent
Engagement: Mediating Tactics
Exploratieve ontwerpoefening met ambiguïteit als motief in kunst en architectuur op de concrete site Kasteellaan 263, 9000 Gent.
In een ontwerpproces wordt veelal vertrokken vanuit referenties, eerste modellen en concepten die zich liëren aan ‘de kunsten’ (activisme, literatuur, filosofie) waarin conceptuele intenties ogenschijnlijk helder te onderscheiden zijn. Daarna worden stappen gezet naar een architectuur van ruimten die in plannen en modellen kunnen worden gevat. In zo’n verloop worden ambiguïteiten vaak verlaten, gekortwiekt, gereduceerd of gedomesticeerd tot heldere en ondubbelzinnige denkbeelden. Terwijl ambiguïteiten de rijkdom en kwaliteit van een concept en zijn architecturale expressie kunnen bepalen. Simpelweg omdat ambiguïteiten deel uitmaken van zowat de volledige menselijke ‘productie’ (voelen, denken en handelen) in architectuur, in taal en in ‘zijn’ an sich…
In ambiguïteiten ligt ‘het narratief’, ontstaat twijfel en ontvouwt zich ruimte voor discussie. Elke lezing of interpretatie wordt niet vastgelegd of besloten, maar blijft open. Open in een impasse.[1]
Deze studio biedt dit jaar de unieke kans om in-situ – hier en nu, belichaamd en op schaal 1:1 – ambiguïteiten te verkennen. Het huis gelegen in de Kasteellaan 263 9000 Gent wacht op renovatie voor verhuur en kan zo ons tijdelijk atelier vormen. Het huis – zoals elk huis – is niet zomaar een huis. Het huis heeft een geschiedenis, een heden en een toekomst. Er is een stoep en een tuin. Er zijn buren, een wijk en een stad. Zonder de continentale aardkost van zo’n 40km diep en de atmosfeer van zo’n 1000km dik zou er ook van dit huis geen sprake zijn. De gehele omwereld – of ‘kritische zone’ in Latour’s termen – is deel van deze exploratieve ontwerpoefening.[2]
De studio doorloopt vier fases van instructie, object, ingreep tot scenografie/installatie.[3] In elke fase worden ambiguïteiten opgezocht en poëtisch tot uitdrukking gebracht in diverse media en op verschillende ruimtelijk-temporele schaalniveaus.[4] Deze aanpak heeft als doel de ruimte van ambiguïteiten binnen ontwerpprocessen te verkennen, te leren gewaarworden en te omarmen. Hierbij wil de studio een vrijplaats zijn waarin zonder taboes rond zowel esthetische als rond politieke/filosofische aspecten kan worden gewerkt.
Het eindresultaat is bij aanvang ongekend. Wel wordt de exploratie- en ontwerpbenadering via deeloefeningen geïntroduceerd en geïnitieerd door de betrokken docenten. Van de studenten wordt verwacht dat ze – op basis van hun individuele affiniteiten – zelfstandig experimenten ontwikkelen en voorstellen uitwerken (alleen, in kleine werkgroepjes en in collectief studio verband).
Inter- en transdisciplinair werken wordt aangemoedigd en alternatieve vormen van studio-werking en dialoog worden geactiveerd. We zetten in op : doe-ateliers, collectief gestalte geven aan gast-interventies (door oud-studenten, architecten, kunstenaars..), studie/studio-bezoeken en het verkennen van alternatieve evaluatievormen.
Deze studio volgt op Studio De Sluier/The Veil, Studio Gevang, Studio Dood I&II, Studio De Onfeilbaren, Studio Werk, Studio Ontij, Studio De Kooi.
UITKOMST
Elke fase correspondeert met een specifieke uitkomst-vorm: instructie, object, ingreep, scenografie/installatie. Elke werkstuk getuigt van aandacht voor de interactie tussen inhoud en vorm, tussen beeld en materialiteit, tussen precisie en poëzie…
Moedwillig is er geen voorafgaande nauwkeurige beschrijving van de verwachte werkstukken opgegeven. Zo blijft elke uitkomst-vorm een open vraag (wanneer is ‘iets’ – denk aan een tekening of een tekst – een instructie? wanneer is ‘iets’ een object?…). Bovendien, kunnen zo de individuele ambities, de kritische attitudes en collectieve uitdagingen mee de specificiteit van de finale uitkomst bepalen. Er wordt naar een tentoonstelling op schaal 1:1 toegewerkt in de Kasteellaan 263, 9000 Gent (in week 14).
TEAM
Alice De Smet
Hugo Vanneste
[1] Volgens het Groot Etymologisch woordenboek van Van Dale is: impasse [moeilijkheid zonder oplossing] < 1901-1925, ouder impas [doodlopende straat] 1847 < fr. impasse [doodlopende straat, slop], van ontkennend in- [on-] passe [doorgang], van me.lat. passus [(berg)pas], van lat. passus [schrede, pas] (vgl. passeren)
[2] http://www.bruno-latour.fr/node/838.html
[3] De opeenvolging ‘object, instructie, installatie’ vormde jarenlang de structuur voor Mixed Media oefeningen (het huidige Lab-O) en zijn bedacht door Wim Goossens.
[4] Het spreekt voor zich dat alle in-situ ingrepen omkeerbaar zijn. Zodat we de woning kunnen teruggeven in de staat zoals we deze hebben aangetroffen.
TIMING
W1 ASSEMBLEA
W2 introductie / lezingen / FASE 1 : instructie
W3 FASE 1 : instructie
W4 FASE 2 : object
W5 FASE 2 : object
W6 FASE 3 : ingreep
W7 bezoek tentoonstelling en/of workshop
W8 review met externen FASE 1+2+3
W9 – W13 FASE 4 : scenografie/installatie
W14 tentoonstelling met evaluatiegesprek