| Title | Future Places – Toekomst Huizen voor Brussel 2030 |
| Supervisor(s) | Roeland Dudal |
| Campus | BXL |
| Language | NL |
| Studio or individual | studio |
| Number of students | 10 studenten |
Beschrijving van de opdracht:
Context en aanpak
In deze Masterproef-studio confronteren we onze discipline met de hedendaagse uitdagingen en de toekomst van onze samenleving. De COVID19 pandemie, de overstromingen, de bosbranden, de voedselcrisis, de stijgende energieprijzen, uitputting van natuurlijke bronnen, de groeiende ongelijkheid, migratiedruk, … hebben velen met de neus op de feiten gedrukt. De manier waarop we ons leven organiseren en vormgeven (wonen, werken, vrije tijd, …) staat onder hoge druk. We maken ons (terecht) zorgen of het heersende mondiale economische model, de actuele invulling van democratie (en vaak het gebrek er aan) en onze gigantische ecologische voetafdruk wel de juiste systemen zijn om het leven voor de toekomstige generaties minstens even goed of beter te maken.
Architecten en stedenbouwkundigen hebben, samen met actoren en experten op verschillende fronten (beleid, burgers en experten rond mobiliteit, energie, sociologie, economie, …), bouwstenen in handen om de grote werven van de samenleving aan te pakken: het ontwerpen van Toekomstplekken waarin we onze kinderen en kleinkinderen willen zien opgroeien.
De Grote Verbouwing 2020-2030
Deze studio neemt de hypothese en de agenda van het culturele online platform De Grote Verbouwing als achtergrond. De Grote Verbouwing 2020-2030 is een onafhankelijke leeromgeving, incubator, en publiek programma. Ondernemende burgers, overheden, bedrijven, financiers, wetenschappers en organisaties werken aan daadwerkelijke doorbraken. Met behulp van ontwerp en de kracht van de verbeelding vormen we coalities en ontwerpen we de strategische projecten die tussen nu en 2030 ontwikkeld kunnen worden.
De Grote Verbouwing werkt aan de conceptie van Toekomstplekken. Als we die op veel plaatsen tegelijk kunnen ontwikkelen, vormen ze het grootste transformatieproject van onze tijd en slagen we in de noodzakelijke transitie van onze leefomgeving. Kunnen we onze krachten bundelen om verandering te vermenigvuldigen?
Hoe brengen we technologische innovatie, circulaire productie en opleiding samen in open en multifunctionele werkplekken (Maakleerplekken)? Hoe verankeren we gezondheidszorg in al zijn vormen (fysisch, sociaal en mentaal) in het stedelijk weefsel (Zorgzame wijken)? Hoe organiseren we sociale knooppunten en toevluchtsoorden voor toevallige ontmoetingen en collectieve actie in het hart van onze buurten (Wijkmotoren)? Hoe kunnen we de publieke ruimte herverdelen en inclusiever maken (Toekomststraten)?
We focussen op die Toekomstplekken die ontstaan vanuit nieuwe Maatschappelijke Infrastructuur. Deze nieuwe typologieën van sociale infrastructuur maakt plaatsen voor inclusiviteit, zorg, onderwijs, gemeenschapsvorming, … onmisbaar cement in een hyperdiverse samenleving. Het zijn broedplaatsen voor nieuwe vormen van samenwerking en sociaal ondernemerschap en vormen de uitvalsbasis voor transformatieve gemeenschappen.
Brussel bruist van de culturele, artistieke en socio-culturele dynamieken. Onze stad is rijk aan een actief netwerk van ‘stadsmakers’, die vandaag al van onderuit een rol opnemen in de transformatie van onze leefomgeving. In deze Masterproef willen we letterlijk ‘ruimte maken’ voor deze ‘stadsmakers’. We analyseren hun kansen en noden, uitdagingen en dromen. Via ontwerpend architecturaal onderzoek verbeelden we hoe zij zich duurzaam in de stedelijke ruimte kunnen vestigen.
Toekomst Huizen voor de Youth Coalition van Molenbeek for Brussels 2030
Met de Masterproef-studio van 2023-2024 doen we een aanbod aan de Youth Coalition van Molenbeek for Brussels 2030, de kandidaatstelling van Molenbeek om Culturele Hoofdstad van Europa te worden in 2030. 100 Brusselse jongeren hebben een Manifesto samengesteld op basis van de vragen die 1000 Brusselse jongeren over de toekomst van hun stad hebben gesteld. In het Manifesto lezen we: “Wij willen in 2030 in Brussel inclusieve en levendige Toekomst Huizen zien ontstaan: inclusieve, veilige en creatieve ruimtes waar diverse bewoners met elkaar in contact kunnen komen om de educatie, het bewustzijn en de actie voor het klimaat te verbeteren. (…) Maar het is ook een ruimte die inclusief zal zijn, want onze stad zal niet groener worden zonder inclusiever te worden.”
Binnen deze Masterproef studio zullen we 10 Toekomst Huizen ontwerpen, die onderdeel uitmaken van nieuwe types Maatschappelijke Infrastructuur, zoals hierboven beschreven.
Methode en verwachte output
In de voorbereidende fase (eerste semester) van de Masterproef gaan we collectief de grote uitdagingen voor het Brussels Gewest analyseren en doet iedere student een voorstel voor een locatie voor de inplanting van een Toekomst Huis.
Om de lokale noden en dynamieken in de samenleving echt goed te leren kennen, zal elke student in het eerste semester minstens 32 uur veldwerk doen via vrijwilligerswerk bij een socio-culturele of sociale organisatie naar keuze, de hierboven genoemde ‘stadsmakers’. Mogelijke organisaties om mee samen te werken zijn (onder voorbehoud) Cinemaximiliaan, Cultureghem, Atelier Groot Eiland, Toestand, Samen voor morgen, Urban Foxes, Zinneke, … (de engagementen van deze organisaties moeten nog worden bevestigd). Sommige samenwerkingen voor het veldwerk zullen al worden voorbereid en aangeboden aan de studenten door de promotor, maar de student kan ook een eigen voorstel voor het vrijwilligerswerk indienen.
Elke student zal vervolgens in de uitwerkingsfase (tweede semester) van zijn Masterproef, op basis van de inzichten uit de analyse van de casestudy en de ervaringen via het vrijwilligerswerk, een individueel ontwerp ontwikkelen en een reflectienota opstellen voor een Toekomst Huis, een stedelijke interventie (gebouw of publieke ruimte) op een architecturale schaal, binnen de collectieve visie van De Grote Verbouwing, op een locatie in het werkveld van de betrokken non-for-profit organisaties.
Referenties beelden:
1 (links) Huis van de Toekomst, Bospolder-Tussendijken, Rotterdam
2 MolenWest Square, 1010au, Samen voor Morgen vzw, Brussels © Danny Gys / Reporters
3 Project Masui, Zinneke Ateliers, OUEST – rotor, Brussels © Delphine Mathy
Meer lezen:
https://www.degroteverbouwing.eu/nl/agenda/tentoonstelling+prefigurations/