Future Places – New Societal Infrastructure
Supervisor: Roeland Dudal
Campus: Brussels
Language: NL
Context en aanpak
In deze Masterproef-studio confronteren we onze discipline met de hedendaagse uitdagingen en de toekomst van onze samenleving. De COVID19 pandemie, de overstromingen, de bosbranden, de voedselcrisis, de stijgende energieprijzen, … hebben velen opnieuw – en dit vaak keihard – met de neus op de feiten gedrukt. De manier waarop we ons leven organiseren en vormgeven (wonen, werken, vrije tijd, …) staat onder hoge druk. We maken ons (terecht) zorgen of het heersende mondiale economische model, de actuele invulling van democratie (en vaak het gebrek er aan) en onze gigantische ecologische voetafdruk wel de juiste systemen zijn om de levensomstandigheden voor de toekomstige generaties minstens even goed of beter te maken dan de voorbije. De uitputting van de bronnen van onze planeet, het gebrek aan herverdeling van de rijkdom, de migratiedruk, de opwarming van de aarde, droogte, en toegang tot (drink)water, … het zijn maar enkele van de problemen die we steeds beter in beeld krijgen, maar waartegen we ons steeds machtelozer voelen.
Maar samen met experten op verschillende fronten (mobiliteit, energie, sociologie, economie, …) hebben architecten en stedenbouwkundigen bouwstenen in handen om de noodzakelijke grote werven van de samenleving vorm te geven, de toekomstplekken waarin we onze kinderen en kleinkinderen willen zien opgroeien. Het verbeelden en ontwerpen van de straten, de gebouwen, de wijken, de stad en de landschappen die we willen, als een optelsom van allerlei kleinere en grotere projecten, dat is het plan voor de toekomst dat veel architecten willen helpen bouwen.
Deze studio neemt de hypothese en de agenda van het culturele online platform De Grote Verbouwing (www.degroteverbouwing.eu) als achtergrond. De Grote Verbouwing 2020-2030 is een onafhankelijke leeromgeving, incubator, en publiek programma. Ondernemende burgers, overheden, bedrijven, financiers, wetenschappers en organisaties werken aan daadwerkelijke doorbraken en prestaties. Met behulp van ontwerp en de kracht van de verbeelding vormen we coalities en ontwerpen we de strategische projecten die tussen nu en 2030 ontwikkeld kunnen worden. De Grote Verbouwing werkt aan de conceptie van Toekomstplekken. Als we die op veel plaatsen tegelijk kunnen ontwikkelen, vormen ze het grootste transformatieproject van onze tijd en slagen we in de noodzakelijke transitie van onze leefomgeving. Kunnen we onze krachten bundelen om verandering te repliceren?
Hoe brengen we technologische innovatie, circulaire productie en opleiding samen in open en multifunctionele werkplekken (Maakleerplekken)? Hoe verankeren we gezondheidszorg in al zijn vormen (standaard, sociaal en mentaal) in het stedelijk weefsel (Zorgzame wijken)? Hoe organiseren we sociale knooppunten en toevluchtsoorden voor toevallige ontmoetingen en collectieve actie in het hart van onze buurten (Wijkmotoren)?
De Masterproef-studio zal zich richten op de transversale lezing van de Toekomstplekken van De Grote Verbouwing als Nieuwe Maatschappelijke Infrastructuur. Deze nieuwe vormen van sociale infrastructuur maken plaatsen voor inclusiviteit, zorg, onderwijs, gemeenschapsvorming, … onmisbaar cement in een hyperdiverse samenleving. Het zijn broedplaatsen voor nieuwe vormen van samenwerking en sociaal ondernemerschap.
Methode en verwachte output:
In de voorbereidende fase van de Masterproef zullen we een Atlas van Nieuwe Maatschappelijke Infrastructuur maken, met een grondige analyse van één casestudy per student. Deze casestudy kan gekozen worden uit de selectie die gemaakt is naar aanleiding van de tentoonstelling Prefigurations van Architecture Workoom Brussels (zie bezoekersgids in bijlage) of door de student zelf worden voorgedragen. Door de bouwstenen van deze mogelijke Toekomstplekken diepgaand te analyseren, via interviews met initiatiefnemers en gebruikers, de analyse van de projectcontext en een ruimtelijke en sociale analyse van het project zoeken we de hefbomen voor een multiplicatie van deze Toekomstplekken.
Om de bovengenoemde vermenigvuldiging te bereiken, moeten we innovatieve projectcondities mogelijk maken, op maat van de toekomstige samenleving. We moeten de interactie tussen publieke en private krachten anders organiseren. We moeten nieuwe typologieën van gebouwen uitvinden en de openbare ruimte heroveren. We moeten vastgoedmodellen en eigendom in de stad herdenken.
Elke student zal vervolgens in de uitwerkingsfase van zijn Masterproef, op basis van de inzichten van de analyse van de casestudy, een individueel ontwerp moeten ontwikkelen voor een nieuwe maatschappelijke infrastructuur op een architecturale schaal, binnen de collectieve visie van De Grote Verbouwing, op een zelfgekozen site in Brussel.
Image: De Standaertsite, Ledeberg (Gent), AE architecten/Carton123/murmuur, © Michiel De Cleene
References / Further reading:
https://degroteverbouwing.eu/en/
https://www.degroteverbouwing.eu/nl/agenda/tentoonstelling+prefigurations/