Aanbod 2022-2023 in onderzoeksproject ‘De diplomatieke architectuur van België. Ontstaan & ontwikkeling’
Begeleiding: Anne-Françoise Morel, Charlotte Rottiers
Domein:
Deze masterproef situeert zich in het domein van de geschiedenis en theorie van de architectuur, 19de-20ste eeuw.
Aantal studenten: 3, de onderwerpen staan open voor studenten architectuur en interieurarchitectuur
Thema:
Diplomatieke architectuur vormt binnen de architectuurpraktijk en de architectuurgeschiedenis een zeer specifiek topic. Het begrip diplomatieke post of diplomatieke architectuur omvat vanuit het perspectief van de architectuur alle gebouwen van de permanente vertegenwoordiging van één land binnen de grenzen van een gastland. Het begrip doelt dus zowel op ambassades en legaties (de kanselarij), en de residentie van de ambassadeur. Hoewel het concept van de diplomatieke post vanaf de 19de eeuw courant werd gebruikt, evolueerde het pas in de loop van de 20ste eeuw tot de architecturale opdracht en typologie van het ambassadegebouw. Het is pas vanaf de 19de eeuw dat staten en overheden investeerden in de aankoop van monumentale en representatieve panden om hun diplomatieke corps en kantoren in onder te brengen. Veel van deze gebouwen doen vandaag nog steeds dienst als ambassade.
In het ontwerp van diplomatieke posten moeten praktische vereisten zoals toegankelijkheid, veiligheid, de accommodatie van kantoorruimtes en representatieve vertrekken, worden verzoend met eisen inzake decorum en (nationale) representatie. Terrorisme, economische recessie, besparingen, e-diplomacy etc. zijn factoren die het historische ambassade-patrimonium zwaar onder druk zetten; het itinerant karakter van het diplomatiek métier zorgt er tevens voor dat het diplomatieke patrimonium (gebouwen, maar vooral ook interieurinrichting) vluchtig is. Bovendien stelt zich ook het probleem van het beheer van nationaal “erfgoed” in het buitenland. Een grondige inventarisatie, historische contextualisatie en reflectie zijn noodzakelijk voor een goed beheer van dit specifieke architecturale patrimonium. Deze masterproefoefening draagt bij aan deze lacune in het onderzoek door zich toe te spitsen op verschillende Belgische cases, zowel consulaten, legaties als ambassades, in de vroege 20ste eeuw en naoorlogse periode:
Mogelijke casussen:
In overleg wordt een keuze gemaakt uit een van de volgende casussen voor verder onderzoek (voor meer informatie, zie fiche):
- (1) De Belgische ambassade in Londen: Belgrave Square
- (2) De Belgische ambassade in Rome
- (3) De Belgische legatie in Teheran, Perzië
- Deze drie onderwerpen staan open voor zowel studenten architectuur als interieurarchitectuur
Begeleiding:
De masterproef wordt geschreven onder het promotorschap van prof. Dr. Anne-Françoise Morel met begeleiding door Charlotte Rottiers, doctoraatstudent die werkt op Belgische diplomatieke architectuur (1831-1940). Dit team van onderzoekers bouwt samen met prof. Dr. Fredie Floré en drs. Bram De Maeyer het kennis- en expertisecentrum DARC (Diplomatic Architecture Research Centre) uit rond diplomatieke architectuur, zie bijvoorbeeld het geplande symposium over Belgische en Nederlandse ambassadegebouwen of de lezing gegeven aan Academia Belgica.
Methode, vaardigheden en output:
De scriptie hanteert de historische casuïstiek en gebouwanalyse als primaire methode. Op basis van bestaande secundaire literatuur zullen cases historisch onderzocht worden (archief- en literatuurstudie, architectuurbeschrijving).
De ontstaans- en gebruiksgeschiedenis van de gebouwen wordt gecontextualiseerd aan de hand van literatuur over de ontwikkeling van het beroep van de architect, het ontstaan van de moderne diplomatie, geopolitiek en culturele diplomatie, het ontstaan van de moderne hoofdstad, de geschiedenis van het ontwerpen, inclusief stijlkeuzes en de debatten architectuur en vormgeving.
Van de student wordt verwacht dat die zich inwerkt in archiefonderzoek en de resultaten hiervan in dialoog brengt met diens vaardigheden als architect (plananalyses, ruimtelijk analyse, gebouwbeschrijvingen, het maken van reconstructietekeningen waar nodig).
Het onderzoek zal resulteren in een wetenschappelijk geschreven tekst, onderbouwd met illustraties, tekeningen of andere visualisaties.
! Passieve kennis van het Frans is een vereiste.
Afbeelding: Zicht op inkom en traphal van de Belgische legatie in Teheral, Perzië, ca. 1907 (DAB, dossier 1942, Legation Téhéran).