< terug

(21-22) ALT 2585 / EST WGS84: 384631 / NORD WGS84: 5080163

Team: Wim Goossens en Arnaud Hendrickx i.s.m. Jo Liekens
Periode: semester 1 (2021-22)
Level: master AR en IA
Taal: Nederlands
Campus: BRUSSEL
Engagement: Mediating Tactics en The Brussels Way
AOB: AVDAK (Architectuur Voor Door Als Kunst)

ALT 2585 / EST WGS84: 384631 / NORD WGS84: 5080163, een plek met bijzondere landschappelijke en
klimatologische condities als opgave met de vraag naar een (openlucht-) museum voor hedendaagse kunst als
aanleiding om na te denken over wat architectuur daarin vermag en de zoektocht naar het wezen van
architectuur door ontwerpmatige exploraties in het grensgebied tussen kunst en architectuur, als agenda.

door Wim Goossens, Arnaud Hendrickx en Jo Liekens

Recent kreeg AVDAK de vraag om na te denken over een (openlucht-) museum met hedendaagse kunst op
3000 meter hoogte in de nabijheid van Nus, een gemeente in Val d’Aosta in de Italiaanse Alpen. Het idee
ontstond op een toevallige ontmoeting tussen twee mensen en brengt de ultieme droom van een eigen bivak
van een bergsportfanaat en de lokale belangen van een burgemeester samen rond een gedeelde interesse voor
kunst. De vraagstelling omvat zowel het tentoonstellingsprogramma, als het landschap, wandelinfrastructuur
en een minimale residentie voor trekkers en kunstenaars.

Alle succesvolle architecten ontwerpen zowel musea, als installatiekunst en tentoonstellingsscenografieën; ze
werken vaak samen met kunstenaars en halen te pas en te onpas kunstenaars aan als referentie voor hun
bijzonder kijk op de wereld; heeft beeldende kunst dan misschien een bevoorrechte positie in het hedendaags
architectuurdiscours? Wat maakt architectuur dan tot architectuur? Kunnen we hierover iets leren door de
disciplinaire en institutionele grenzen te verkennen van beeldende kunst? Kunnen mechanismen uit beeldende
kunst architectuur inspireren, of zelfs genereren? Kan ik als architect deze mechanismen toe-eigenen om mijn
eigen praktijk te voeden? Kan ik door de confrontatie met kunst mijn persoonlijke kijk op architectuur beter
begrijpen?

De concrete vraag voor een (openlucht-)museum lijkt een ideale aanleiding om een persoonlijk standpunt in te
nemen met betrekking tot deze vragen en te reflecteren over mogelijke zinvolle relaties tussen kunst en
architectuur. Binnen deze masterstudio-omgeving gaan we zo op zoek naar betekenisvolle uitwisselingen
tussen kunst en architectuur en onderzoeken we op welke manier dat vandaag de dag nog steeds een
fundament kan zijn voor een kritische architectuurpraktijk. Daarmee schrijft de studio zich in in het
engagement van Mediating Tactics. Daarnaast werd AVDAK uitgenodigd om ook deel uit te maken van het
engagement The Brussels Way, dat naast de uitdagingen van de grootstedelijke Brusselse context, ook het
potentieel van een kleinschalige architectuurschool in Brussel als agenda claimt.

AVDAK is niet alleen actief in de masterstudio-omgeving in het eerste semester, maar verzorgt ook een elective
op masterniveau in het tweede semester en is daarnaast ook betrokken bij expressie in de bacheloropleiding.
Dezelfde vraag van het openluchtmuseum zal overal het vertrekpunt zijn, maar telkens wel met een specifieke
insteek en verwachting naar output voor elk van deze omgevingen.
Binnen deze masterstudio-omgeving engageer je je als student om samen met ons zoals in een projectbureau,
te werken aan een collectief antwoord op de vraagstelling rond het openluchtmuseum. Daarvoor formuleer je
binnen die overkoepelende thematiek vanuit een persoonlijke interesse een individueel project waarin je op
zoek gaat naar een productieve uitwisseling tussen kunst en architectuur als bijdrage aan het onderzoek dat
door AVDAK wordt gevoerd.

Het is de verwachting van de externe partners, die de vraag van het openluchtmuseum aan AVDAK hebben
gesteld, dat de resultaten van het ontwerpend onderzoek publiek worden gemaakt en voorwerp van debat
worden voor verschillende stakeholders in zowel België, als Italië. De projectvoorstellen zijn in dit opzet de
belangrijkste ‘gesprekspartners’. Daarom wordt bij de projectvoorstellen ook steeds ingezet op autonomie van
documenten ongeacht of het gaat om een maquette, een tekening of een ruimtelijke display gaat. In het beste
geval zijn de autonome artefacten die binnen deze ontwerpomgevingen gecreëerd worden tegelijk ook de
eerste stukken van de collectie van het nog op te richten museum.

De publieke presentatie van de ontwerpresultaten is slechts een voorlopig eindpunt. Indien deze presentatie
tot de verbeelding begint te spreken en er lokaal een draagvlak gevonden kan worden, zal het opzet de
komende jaren doorontwikkeld worden. Het is dus niet ondenkbaar dat dit verhaal in de nabije toekomst tot
een concrete realisatie leidt, waarbij AVDAK verder initiatief mag nemen en studenten betrokken zullen
worden bij de uitvoering ter plaatse.

Beeld: Charlotte Perriand, architecte, André Tournon, ingénieur
Refuge Bivouac, 1936-1937

Lees de volledige studio omschrijving hier (pdf)