OBSESSIE

^{English text below}

Atelier Hendrickx-Mattens 25.26: OBSESSIE

“One could say as much for perception. The auxiliary of action, it isolates that part of reality as a whole that interests us; it shows us less the things themselves than the use we can make of them. It classifies, it labels them beforehand; we scarcely look at the object, it is enough for us to know to which category it belongs. But now and then, by a lucky accident, men arise whose senses or whose consciousness are less adherent to life. Nature has forgotten to attach their faculty of perceiving to their faculty of acting. When they look at a thing, they see it for itself, and not for themselves. They do not perceive simply with a view to action; they perceive in order to perceive — for nothing, for the pleasure of doing so.” — Henri Bergson

Onze zintuigen zijn in de eerste plaats gericht op handelen. Ze selecteren, classificeren en reduceren — niet om de dingen te begrijpen, maar om ze bruikbaar te maken. En toch zijn er momenten waarop die functionele filter wegvalt. Momenten van obsessie, waarin we niet waarnemen om te gebruiken, maar om werkelijk waar te nemen.

Wie met open aandacht naar iets blijft kijken, merkt hoe iets zich aan je begint op te dringen — iets dat wringt, zich onttrekt aan begrip, en steeds opnieuw nadert zonder zich helemaal prijs te geven.

Binnen deze studio beschouwen we een obsessie als een vorm van geconcentreerde aandacht die volhardt. Geen neurose, maar een methodische toewijding: een architectuurgerelateerd fenomeen herhalen, hertekenen, nabootsen, ensceneren, beschrijven — niet om het te verklaren, maar om het te doorgronden.

We geloven dat die intensiteit vandaag zeldzaam is. De mentale ruimte om zonder onmiddellijke doelgerichtheid te werken staat onder druk. Studenten worden aangespoord om snel te synthetiseren en efficiënt op een eindpunt aan te sturen. In deze studio kiezen wij voor het omgekeerde: traagheid, precisie, herhaling — een onderzoek waarin het proces primeert op het product.

We verkennen wat er gebeurt wanneer een fascinatie zich vastzet. Niet als afwijking, maar als een manier van kijken en denken die diepte genereert. Obsessies vragen tijd en toewijding — én een omgeving waarin dit soort aandacht wordt gestimuleerd.

Vandaag is die omgeving niet vanzelfsprekend. Efficiëntie, deadlines en optimalisatie structureren ons denken. Artificiële intelligentie genereert professionele teksten, verbluffende beelden, zelfs volledige ontwerpen — in luttele seconden. Daardoor verschuift de waarde van wat wij maken ingrijpend. Als het resultaat vooraf gegenereerd kan worden, wat betekent dan nog ontwerpen?

Deze studio is een poging om ook daar een antwoord op te formuleren. Niet via klassieke opgaven, maar via een proces waarin denken en maken samenvallen. Waar tekenen, reenacten, beschrijven, monteren en bouwen worden ingezet om een onderwerp langzaam te verkennen.

Elke student kiest uit een reeks obsessies die wij als begeleiders voorstellen — omdat ze ons intrigeren, omdat ze gelaagd zijn, en omdat we geloven dat ze een rijke voedingsbodem vormen voor ontwerpgestuurd onderzoek. Deze vertrekpunten zijn — net zoals de vier sites in de voorgaande Sv-On-Po-Gi | Δt | ΔT-edities van Atelier Hendrickx-Mattens — bewust open en meerduidig geformuleerd: ruim genoeg om er een persoonlijke fascinatie in te ontwikkelen, maar scherp genoeg om snel te kunnen starten en voldoende tijd te hebben om diepgang mogelijk te maken. Ze fungeren als katalysator voor een individuele benadering binnen een gedeeld denk- en werkveld.

We mikken niet op een eindproduct, maar op het ontwikkelen van een persoonlijke manier van kijken, analyseren en vormgeven — een ontwerpattitude die je toekomstige praktijk zowel zal voeden als er een tastbare voorafbeelding van biedt.

Werkwijze en output

We creëren een omgeving waarin een intensieve, procesmatige verkenning centraal staat. Via lezingen, masterclasses, groepsgesprekken, elevator pitch-sessies en individuele coaching stimuleren we iteratief onderzoek dat ontstaat door (her)tekenen, (her)maken, (her)denken en (her)contextualiseren. Dit gebeurt niet vanuit een vooraf vastgelegd eindresultaat, maar vanuit een zorgvuldige omgang met materiaal, beelden en gedachten die zich geleidelijk in de loop van het traject ontwikkelen.

De output is geen klassiek architectuurproject, maar een ruimtelijk-artistiek ensemble van werksporen, maquettes, beelden, teksten of installaties die samen de contouren zichtbaar maken van een obsessieve verkenning. Het gaat om de uitdrukking van een onderzoeksproces dat gevoed werd door toewijding, interpretatie, materiaalervaring en mentale projectie. De eindpresentatie kan verschillende vormen aannemen — een tentoonstelling, een sequentie van tekeningen, een film, een boek, een performatieve interventie — maar steeds is ze een veruitwendiging van een ontwerpgestuurd denkproces.

Dit materiële luik wordt gecomplementeerd en geactiveerd door een korte reflectienota, waarin de student expliciteert hoe het proces tot inzichten heeft geleid. De tekst is geen chronologisch verslag of toelichting bij het werk, maar een intensieve reflectie: een persoonlijk, conceptueel onderbouwd essay dat, in een ander medium, exploreert en contextualiseert wat tijdens het werken werd verworven, omcirkeld en bevraagd.

Tentoonstelling en reflectienota vormen samen het eindresultaat van de masterproef. Samen belichamen zij een ontwerpattitude — ze geven er vorm en gewicht aan, en fungeren als tastbaar bewijs van een onderzoek dat door aandacht, herhaling en verbeelding tot intensiteit is gekomen. Niet als illustratie van een vooraf bedacht idee, maar als uitdrukking van een langzaam gegroeide houding van denken en maken.

Startpakketten

Elke student vertrekt vanuit een zorgvuldig door ons samengesteld zomerpakket, dat volgens ons de potentie in zich draagt om een relevante thematische fascinatie te activeren. Deze pakketten zijn geen brede invalshoeken of abstracte concepten, maar precieze constellaties van materiaal waarin beeld, tekst en associatie samen een onderzoeksveld afbakenen. Elk pakket bevat drie elementen:

Een monografie van een kunstenaar — gekozen omwille van diens beeldstrategieën of materiaalbenadering die architecturaal relevant kunnen zijn;
Een vrij associatief document — een lezing, beeldenreeks of zintuiglijke sequentie die het onderwerp opent zonder het te verklaren;
Een filosofische of theoretische sleuteltekst — die het probleemveld structureert, bevraagt of juist destabiliseert.

Het zomerpakket helpt je om al vanaf het eerste semester te starten vanuit een heldere configuratie van issue–case–method:

de issue verwijst naar een breder architecturaal thema of probleemveld (bijvoorbeeld: niet-additieve architectuur);
de case is een concreet voorbeeld of fenomeen dat dit thema in een specifieke gedaante materialiseert (bijvoorbeeld: het herstructureren van bestaand materiaal);
de method is de ontwerpmatige manier waarop deze case verder wordt onderzocht — via tekenen, reenactment, montage, modelbouw, fotografie, film, promenadologie, cartografie, performance of 1:1 interventie.

Het startpakket activeert geen opdracht, maar vormt een condensaat van betekenissen, spanningen en mogelijkheden. Studenten worden uitgenodigd om zich intensief te verhouden tot dit materiaal — niet verklarend, maar hernemend, hertekenend, bevraagd en herhaald. De resonantie tussen de documenten vormt het eigenlijke vertrekpunt van het onderzoek. Hoe specifieker en scherper de focus, hoe vruchtbaarder de obsessie.

1: Niet-additieve architectuur
Creatie door omissie of weerstand tot handelen

In dit pakket onderzoeken we praktijken waarin architectuur niet ontstaat door toevoeging, maar door wegnemen, afwezigheid of niet-handelen. Wat betekent het om te ontwerpen via uitsnijding, leegte, destructie, perforatie, tijdelijke afwezigheid? Welke ruimtelijkheid ontstaat wanneer de ingreep niet zichtbaar maakt, maar juist onzichtbaar laat? Dit denken vraagt om nieuwe vormen van representatie, temporalisering en beeldvorming. Denk aan Gordon Matta-Clarks sneden door gebouwen of Michael Heizers gegraven landschappen — werken waarin substantie creatie wordt. Theoretisch wordt deze benadering gevoed door teksten van Jean-Luc Nancy en Georges Bataille, waarin ruimte begrepen wordt als onderbreking of deling.

2: Situatie-esthetiek
Wat gebeurt er hier precies— en waarom vinden we dat mooi?

Dit pakket verkent ruimte als tijdelijke constellatie van actie, perceptie en structuur. Michael Asher toont hoe minimale verschuivingen in muren of plafonds een ruimte radicaal anders kunnen doen aanvoelen. Buster Keaton’s ruimtelijke stunts laten zien hoe collaps, herhaling en choreografie nieuwe omgevingen genereren zonder ze te bouwen. Via Bernard Tschumi’s Event-Cities denken we architectuur als gebeurtenis eerder dan als vorm. Geen beeld, maar beweging. Geen programma, maar situatie. Voor wie wil ontwerpen met precisie, timing en frictie — en wil leren kijken vlak voor iets verdwijnt.

3: Tekenen van Impact

Wat doet een lijn — en wie bepaalt of ze telt?

In dit pakket verkennen we tekenen als een performatief gebaar: niet als representatie, maar als ingreep. Francis Alÿs trekt een groene lijn door Jeruzalem en roept daarmee geopolitieke spanningen op. Gordon Matta-Clark koopt centimeters smalle snippers grond en toont dat kadastrale lijnen macht genereren. Via J.L. Austin’s speech acts denken we tekenen als drawing acts: lijnen die beloven, afbakenen, stichten. Voor studenten die tekenen niet enkel als denken, maar ook als handelen willen begrijpen — met juridische, ruimtelijke of poëtische gevolgen.

4:Atmosferische Intelligentie
Wat als architecturale ervaring niet begrensd wordt door muren, maar mist?

Dit pakket onderzoekt hoe het onzichtbare — lucht, temperatuur, vocht — ruimte vormt. Philippe Rahm maakt binnenklimaten tot bouwmateriaal. Mist fungeert niet als effect, maar als isolerend en transformerend medium. In Mist Encounter verdwijnt ruimte op basis van luchtvochtigheid. Yves Klein droomt van een dak zonder massa: lucht als structuur. Via Ana Vignjevic leren we hoe atmosfeer niet passief is, maar een esthetisch en ruimtelijk werkend veld. Voor studenten die architectuur willen denken voorbij het object — als veld, gloed of nevel.

Voor wie is deze studio bedoeld?

Deze studio richt zich tot studenten die nieuwsgierig, leergierig en experimenteel ingesteld zijn. Studenten die willen werken — intensief en procesmatig — zonder op voorhand te weten waar ze zullen uitkomen. We zoeken mensen die geen project willen realiseren dat vertrekt van een klassieke opdracht, maar eerder een fascinatie willen ontwikkelen en cultiveren. Studenten die bereid zijn zich langdurig en aandachtig te verhouden tot materiaal, tekenen, tijd en ruimte — zonder dat het resultaat onmiddellijk ‘af’ of ‘overtuigend’ moet zijn.

Deze studio is geschikt voor studenten die:

bereid zijn te reflecteren over de fundamenten van architectuur;
een eigen beeldtaal willen ontwikkelen of reeds beschikken over een uitgesproken grafische, materiële of narratieve gevoeligheid;
interesse hebben in tekenen, maquettebouw, tentoonstellen of 1:1-interventies;
vertrouwd zijn met of openstaan voor filmische, fotografische of performatieve technieken;
(beeldende) kunst niet enkel als inspiratiebron, maar als volwaardige gesprekspartner in het ontwerpproces beschouwen;
openstaan voor theorie en filosofie als hulpmiddelen om het ontwerpdenken te verdiepen;
bereid zijn zich actief te engageren, hard te werken en hun persoonlijke zoektocht te delen en te verrijken in dialoog met anderen.

We zoeken geen specialisten, maar studenten met een houding: een open geest, een kritische blik en de zin om te ontdekken wat architectuur ook kan zijn — op het raakvlak tussen verbeelding, materie en denken.

Atelier Hendrickx–Mattens 25.26: OBSESSION

Our senses are primarily geared toward action. They select, classify, and reduce—not in order to understand things, but to make them usable. And yet, there are moments when this functional filter drops away. Moments of obsession, in which we perceive not in order to use, but in order to truly perceive.

Anyone who keeps looking attentively will notice how something begins to impose itself on them—something that resists understanding, that keeps returning without ever fully revealing itself.

In this studio, we understand obsession as a form of focused, enduring attention. Not as a neurosis, but as a methodical devotion: repeating, redrawing, imitating, staging, describing an architecturally relevant phenomenon—not to explain it, but to gain insight into it.

We believe such intensity is rare today. The mental space to work without immediate goals is under pressure. Students are encouraged to synthesize quickly and work efficiently toward a final result. This studio takes the opposite approach: slowness, precision, repetition—a form of inquiry in which process outweighs product.

We explore what happens when a fascination takes hold. Not as a deviation, but as a way of seeing and thinking that generates depth. Obsessions demand time and dedication—and an environment in which this kind of attention is nurtured.

Today, such an environment is far from self-evident. Efficiency, deadlines, and optimization shape our thinking. Artificial intelligence can generate professional texts, stunning images, even full architectural designs—in seconds. As a result, the value of what we make is shifting dramatically. If an outcome can be pre-generated, what does it still mean to design?

This studio is an attempt to respond to that question. Not through conventional briefs, but through a process in which thinking and making become inseparable. Where drawing, reenacting, describing, assembling, and constructing are used to slowly investigate a subject.

Each student selects from a series of obsessions proposed by the tutors—because they intrigue us, because they are layered, and because we believe they offer fertile ground for design-driven research. These starting points—like the four sites explored in previous Sv-On-Po-Gi | Δt | ΔT editions of Atelier Hendrickx–Mattens—are deliberately open and ambiguous: broad enough to allow personal fascination, yet precise enough to initiate quickly and leave time for depth. They function as catalysts for individual trajectories within a shared field of inquiry.

Our aim is not a final product, but the development of a personal mode of observation, analysis, and expression—a design attitude that will both feed your future practice and serve as a tangible prefiguration of it.

Method and Output

We provide an environment focused on intensive, process-oriented exploration. Through lectures, masterclasses, group discussions, elevator-pitch sessions, and individual coaching, we stimulate iterative research that arises from (re)drawing, (re)making, (re)thinking, and (re)contextualizing. This process is not directed toward a predetermined result, but guided by a careful engagement with material, imagery, and thought that gradually evolve along the way.

The outcome is not a conventional architectural project, but a spatial-artistic assemblage of work traces, models, images, texts, or installations that collectively render the contours of an obsessive exploration. It expresses a research process shaped by devotion, interpretation, material experience, and mental projection. The final presentation may take various forms—a small exhibition, a sequence of drawings, a film, a book, a performative intervention—but is always an externalization of a design-driven thought process.

This material outcome is complemented and activated by a short reflective text, in which the student articulates how the process led to insights. The text is not a chronological report or explanation, but a concentrated reflection: a personal, conceptually grounded essay that—in a different medium—explores and contextualizes what has been acquired, encircled, and questioned through making.

Together, the exhibition and the reflective essay form the final output of the thesis. Together, they embody a design attitude—they give it form and weight, and act as tangible evidence of a research process that has gained intensity through attention, repetition, and imagination. Not as the illustration of a preconceived idea, but as the expression of a slowly matured way of thinking and making.

Starting Packages

Each student begins with a carefully curated summer package, selected for its potential to activate a relevant thematic fascination. These are not broad themes or abstract concepts, but precise constellations of material—where image, text, and association delineate a field of inquiry. Each package includes:

A monograph of an artist — chosen for their visual strategies or material approach that may resonate architecturally;
An associative document — a lecture, image series, or sensory sequence that opens up the topic without defining it;
A philosophical or theoretical key text — structuring, questioning, or destabilizing the thematic field.

The summer package enables an immediate start in the first semester with a clear configuration of issue–case–method:

the issuerefers to a broader architectural problem field (e.g., non-additive architecture);
the caseis a specific example or phenomenon that materializes the issue in a particular form (e.g., restructuring existing material);
the methodis the design approach through which the case is further explored—via drawing, reenactment, montage, model-making, photography, film, promenadology, cartography, performance, or 1:1 intervention.

The package does not provide a task but forms a condensed cluster of meanings, tensions, and possibilities. Students are invited to engage with this material intensively—not to explain it, but to re-enter, redraw, question, and repeat it. The resonance between the documents becomes the true departure point of the research. The more specific and focused the obsession, the more fertile it becomes.

For Whom?

This studio is aimed at students who are curious, eager to learn, and experimental in spirit. Students who wish to work intensively and processually—without knowing in advance where they will end up. We are looking for those who don’t want to fulfill a predefined assignment, but rather wish to develop and cultivate a fascination. Students willing to engage patiently and attentively with material, drawing, time, and space—without requiring that the result be immediately “finished” or “convincing.”

This studio is ideal for students who:

are willing to reflect on the foundations of architecture;
want to develop their own visual language, or who already have a distinct graphic, material, or narrative sensitivity;
are interested in drawing, model-making, exhibiting, or 1:1 interventions;
are familiar with, or open to, filmic, photographic, or performative techniques;
regard (visual) art not merely as a source of inspiration but as an equal partner in the design process;
welcome theory and philosophy as tools for deepening their design thinking;
are ready to commit, work hard, and enrich their personal search through dialogue with others.

We are not looking for specialists, but for students with an attitude: an open mind, a critical eye, and a desire to explore what architecture can also be—at the intersection of imagination, matter, and thought.

1: Non-Additive Architecture
Creation through omission or resistance to action

This package explores practices in which architecture does not emerge through addition, but through subtraction, absence, or deliberate non-intervention.
What does it mean to design by cutting, emptying, destroying, perforating, or temporarily withdrawing? What kind of spatiality arises when the intervention doesn’t make visible, but rather lets things disappear?

This line of thought demands new forms of representation, temporal framing, and image-making. Think of Gordon Matta-Clark’s building cuts or Michael Heizer’s excavated landscapes — works in which substance becomes creation. Theoretically, this approach is nourished by texts from Jean-Luc Nancy and Georges Bataille, in which space is understood as interruption or division.

2: Situation Aesthetics
What exactly is happening here — and why do we find it beautiful?

This package approaches space as a temporary constellation of action, perception, and structure.
Michael Asher shows how minimal shifts in walls or ceilings can radically alter the experience of space. Buster Keaton’s physical comedy reveals how collapse, repetition, and choreography can generate entirely new environments without building them. With Bernard Tschumi’s Event-Cities, we begin to understand architecture not as a static form, but as an event.

No image, but movement. No programme, but situation.
For those who want to design with precision, timing, and friction — and learn to see just before something disappears.

3: Drawing Impact
What does a line do — and who decides if it counts?

This package explores drawing as a performative act: not just a form of representation, but an intervention.
Francis Alÿs draws a green line through Jerusalem, provoking geopolitical tension. Gordon Matta-Clark purchases strips of land only centimeters wide to show how cadastral lines produce power. Drawing is understood through J.L. Austin’s speech act theory — as drawing acts: lines that promise, claim, establish.

For students who want to understand drawing not only as a form of thinking, but as a form of doing — with legal, spatial, or poetic consequences.

4: Atmospheric Intelligence
What if architectural experience is not defined by walls, but by mist?

This package investigates how the invisible — air, temperature, moisture — shapes space.
Philippe Rahm treats interior climates as building materials. Mist does not serve as an effect, but as an insulating and transformative medium. In Mist Encounter, space disappears as a function of humidity. Yves Klein dreams of a roof without mass: air as structure. Through Ana Vignjević, we learn to see atmosphere not as passive backdrop, but as an active aesthetic and spatial field.

For students who want to think of architecture beyond the object — as field, glow, or haze.

5: Subterranean Winds
Can the hidden layers of the city become a source of public coolness (in both meanings)?

This package starts from the idea that the invisible city beneath our feet — its voids, tunnels, chambers and forgotten systems — can be reactivated not only as spatial infrastructure, but as a conceptual and climatic resource.
During heatwaves, what if we could deploy temporary windcatchers (badgirs) that connect to the thermal inertia of Brussels’ subterranean spaces — vaults, cellars, disused corridors — and channel that cool air into the overheated public realm?

The project intersects with both urgent environmental questions and the mythos of underground Brussels: a city imagined as layer upon layer of forgotten space.
From the vaulted Zenne and the sealed ruins of Coudenberg to the mysterious swelling near the Royal Flemish Theatre and the tunnel networks documented by urban explorers — the underground invites both technical solutions and poetic speculation.

This package draws from vernacular climate devices from the Middle East, such as the badgir, as well as from artistic and architectural responses to the hidden city. References include François Schuiten’s Brüsel, where a parallel city is accessed through secret passages, and speculative infrastructural strategies that transform thermal inertia into urban refreshment.

For students who want to design with both myth and matter — working at the intersection of storytelling, atmosphere, urban history and speculative ecology.