Shipyard : Panta Rhei
Tutor(s): Annemie Demeulemeester / Carl Bourgeois
21-22, Semester: 1
Engagement: Mediating Tactics
Open for Interior Architecture : Yes
Language: Nederlands
Campus:Ghent
Panta Rhei staat voor alles stroomt.
Oorspronkelijk geformuleerd door de Griekse filosoof Heraclitus en verder overgedragen door Plato.
Het betekent : alles is altijd in beweging.
Die gedachte lijkt lijnrecht te staan op het statische karakter dat de architectuur kenmerkt.
De drang naar een sedentair bestaan vertaalde zich in versteende steden en gemeenschappen.
Nochtans schuilt in elk van ons de avontuurlijke nomadische zin voor beweging en onderweg zijn.
In een wereld die op een kantelpunt staat. Waar overstromingen en klimaatstoornissen waarschuwen voor ons te antropocentrisch gedrag, is het hoog tijd om ons individualistisch, neo-liberaal en eigendomsgerichte samenleving op zijn minst in vraag te stellen.
Is de tegenwoordige ruimte gevolg van ons antopocentrisch gedrag en kan het herdenken van architectuur en beweging inspireren tot een betere wereld?
Twee boten, de Captal, en de Amundsen
Platboten zijn architecturen die onderweg zijn.
Ze onderhandelen hun ruimte met een constant wisselende context.
Dan eens ruilen ze in hun beweging het constant wisselende water van de rivier.
Dan eens reiken/raken ze de kade en maken ze deel van de statische architectuur.
Even, nooit voor altijd.
Reiken, raken, ge-raken….
Met deze studio willen we inzetten op het ‘doen’.
We weten dat vele wicked problems en crisissen ons soms doen twijfelen aan de effectiviteit van ons handelen.
Maar de kracht van de ontwerper is nu net dat hij of zij doordrongen is van de goesting om te maken, te doen.
Daarom zullen we in deze studio eerst doen en denken we vervolgens.
Simpelweg omdat het verlammend werkt om altijd te moeten vooraf denken of ons handelen wel correct zal zijn in relatie met de vele uitdagingen.
De tijd is gekomen om de actie eerst te stellen.
Vanzelfsprekend dient de actie kritisch geëvalueerd, aangescherpt en bijgestuurd. Maar dat kan ons inziens pas als er een eerste doen heeft plaatsgevonden.
Twee lijstjes:
Eerst stellen we een ‘to do’ lijst op. Ze bestaat uit een aantal eenvoudige taken :
-het werken aan de taken brengt rust in onze geest. Ze vragen in eerste instantie inspanning van onze handen, van ons lichaam.
-we maken tekeningen, we schrobben het dek, we koken eten, we bouwen ons atelier, we ordenen gedachten, we zoeken de gepaste muziek, we herstellen een lekkende kraan, we ontwerpen een interieur, we bouwen een tafel, we rangschikken gereedschap…de to do lijst is lang. Te lang. Ze is aanleiding tot kleine acties die individueel of in groep worden ‘afgevinkt’.
Terwijl ontwerptaken en onderhoudstaken mekaar afwisselen worden de vragen getriggerd, en stelselmatig schrijven we ze in, in een breder discours.
Wat zijn we aan het doen? Waar begint architectuur, is wat we doen esthetisch, raakt het onze ziel, is het klimaatneutraal, ontstaat een programma, is het sociaal of maatschappelijk relevant, kan het verandering teweeg brengen?
Hier ontstaat de tweede lijst. De lijst van vragen of de ‘to think’ lijst.
Ze staat tegenover de to do lijst en zoekt ankerpunten met haar resultaten.
Wij denken dat de architectuur van vandaag ontstaat in die relatie. Niet in de actie, en niet in de vraag, laat staan in het antwoord, maar in de relatie tussen beide, doen en denken.
Praktisch :
Als start voor de studio organiseren we een fietstocht die ons letterlijk en figuurlijk in beweging brengt. We fietsen rond de haven en beschouwen haveninfrastructuur, kades en boten.
We eindigen onze trip op een boot. De Captal, en/of de Amudssen. De twee platboten zijn ankerpunt voor onze studio. Ze zijn voorwerp van onderzoek en ontwerpvraagstukken, maar vergen ook onderhoud en herstelling.
We eigenen ze toe als studio-omgeving en zullen effectief ter plaatse werken.
De eerste kennismaking zal gepaard gaan met het presenteren van de ‘to do’ lijst. Deze is lang en onvolledig. Ze is voorwerp van onderhandeling en kan ook aangevuld met blind-spots die jullie ontdekken.
Hier formuleren jullie de eerste acties voor de eerste set van 4 weken. Ze zullen per definitie deels uit ontwerpacties bestaan (tekeningen en maquettes), alsook hands-on werk aan de boot (slijpen, schilderen, schuren, vernissen….).
Na vier weken ontwikkelen we in samenspraak de kritische laag, en creëert elk van jullie de tweede lijst. Zo zullen collectief werk en individuele stellingname hand in hand gaan.
De debatten staan centraal. Niet alleen wij, ook jullie begeleiden mekaar.
In een wekelijks ritme zullen we dus atelierbegeleiding en workshopsessies afwisselen.
De productie komt gaandeweg steeds dichter bij de reflectie, en het resultaat opent hopelijk nieuwe perspectieven voor de boten, de kades, de architectuur, de wereld…