| Supervisor(s) | Roeland Dudal |
| Campus | BXL |
| Language | NL |
| Studio or individual? | studio |
| Max number of students | 10 studenten |
Context en aanpak
In deze Masterproef-studio confronteren we onze discipline met de hedendaagse uitdagingen en de toekomst van onze samenleving. De COVID19 pandemie, de overstromingen, de bosbranden, de voedselcrisis, de stijgende energieprijzen, uitputting van natuurlijke bronnen, de groeiende ongelijkheid, migratiedruk, … hebben velen met de neus op de feiten gedrukt. De manier waarop we ons leven organiseren en vormgeven (wonen, werken, vrije tijd, …) staat onder hoge druk. We maken ons (terecht) zorgen of het heersende mondiale economische model, de actuele invulling van democratie (en vaak het gebrek er aan) en onze gigantische ecologische voetafdruk wel de juiste systemen zijn om het leven voor de toekomstige generaties minstens even goed of beter te maken.
Architecten en stedenbouwkundigen hebben, samen met actoren en experten op verschillende fronten (beleid, burgers en experten rond mobiliteit, energie, sociologie, economie, …), bouwstenen in handen om de grote werven van de samenleving aan te pakken: het ontwerpen van Toekomstplekken waarin we onze kinderen en kleinkinderen willen zien opgroeien.
De Grote Verbouwing 2020-2030
Deze studio neemt de hypothese en de agenda van het culturele online platform De Grote Verbouwing (www.degroteverbouwing.eu ) als achtergrond. De Grote Verbouwing 2020-2030 is een onafhankelijke leeromgeving, incubator, en publiek programma. Ondernemende burgers, overheden, bedrijven, financiers, wetenschappers en organisaties werken aan daadwerkelijke doorbraken en prestaties. Met behulp van ontwerp en de kracht van de verbeelding vormen we coalities en ontwerpen we de strategische projecten die tussen nu en 2030 ontwikkeld kunnen worden. De Grote Verbouwing werkt aan de conceptie van Toekomstplekken. Als we die op veel plaatsen tegelijk kunnen ontwikkelen, vormen ze het grootste transformatieproject van onze tijd en slagen we in de noodzakelijke transitie van onze leefomgeving. Kunnen we onze krachten bundelen om verandering te vermenigvuldigen?
Hoe brengen we technologische innovatie, circulaire productie en opleiding samen in open en multifunctionele werkplekken (Maakleerplekken)? Hoe verankeren we gezondheidszorg in al zijn vormen (fysisch, sociaal en mentaal) in het stedelijk weefsel (Zorgzame wijken)? Hoe organiseren we sociale knooppunten en toevluchtsoorden voor toevallige ontmoetingen en collectieve actie in het hart van onze buurten (Wijkmotoren)? Hoe kunnen we de publieke ruimte herverdelen en inclusiever maken (Toekomststraten)?
We focussen op die Toekomstplekken die ontstaan via Nieuwe Maatschappelijke Infrastructuur. Deze nieuwe typologieën van sociale infrastructuur maakt plaatsen voor inclusiviteit, zorg, onderwijs, gemeenschapsvorming, … onmisbaar cement in een hyperdiverse samenleving. Het zijn broedplaatsen voor nieuwe vormen van samenwerking en sociaal ondernemerschap.
Toekomstplekken voor Brussels2030
Voor de Masterproef-studio van 2023-2024 zullen we specifiek werken binnen de context van Brussels2030. Eind 2024 zal Brussel zijn kandidatuur indienen om in 2030 culturele hoofdstad van Europa te worden. Een van de werven waar Brussels2030 op inzet is de ontwikkeling van Toekomstplekken voor Brussel in 2030.
Brussel bruist van de culturele, artistieke en socio-culturele dynamieken. Onze stad is rijk aan een actief netwerk van ‘stadsmakers’, die vandaag al van onderuit een rol opnemen in de transformatie van onze leefomgeving. Toch moeten veel maatschappelijke uitdagingen nog landen in onze stad. Daarom begeleidt Brussels2030 in 2023-2024 zeven ‘toekomstplekken’, om de vele dynamieken die er al zijn te laten samenwerken aan de – vaak abstracte – maatschappelijke doelstellingen op concrete plekken. Zeven lokale coalities werken er aan een missie-gedreven, collectieve en inclusieve transformatie van hun leefomgeving. Zo wil Brussels2030 bouwen aan de voedingsbodem, het speelveld en het podium voor de culturele hoofdstad in 2030.
De zeven geselecteerde Toekomstplekken zullen vanaf midden juni bekendgemaakt worden op de website van Brussels2030.
Methode en verwachte output
In de voorbereidende fase (eerste semester) van de Masterproef zullen we de kansen en opgaven van de zeven Toekomstplekken van Brussels 2030 analyseren als casestudies. Dit kan in een duo van studenten of individueel. Door de sociaal-ruimtelijke bouwstenen voor deze Toekomstplekken grondig te analyseren, via interviews met initiatiefnemers en gebruikers, via de ruimtelijke, sociale en politieke analyse van de projectcontext zoeken we de hefbomen voor de realisatie van deze Toekomstplekken.
Hiervoor moeten we innovatieve projectcondities mogelijk maken, op maat van de toekomstige samenleving. We moeten de interactie tussen publieke en private krachten anders organiseren. We moeten nieuwe typologieën van gebouwen uitvinden en de openbare ruimte herinrichten. We moeten vastgoedmodellen en eigendom in de stad herdenken.
Elke student zal vervolgens in de uitwerkingsfase (tweede semester) van zijn Masterproef, op basis van de inzichten uit de analyse van de casestudy, een individueel ontwerp ontwikkelen voor een nieuwe maatschappelijke infrastructuur op een architecturale schaal, binnen de collectieve visie van De Grote Verbouwing, op een locatie binnen één van de Toekomstplekken voor Brussels2030.
Referenties beelden:
1 Project Masui, Zinneke Ateliers, OUEST – rotor, Brussels © Delphine Mathy
2 MolenWest Square, 1010au, Samen voor Morgen vzw, Brussels © Copyright Danny Gys / Reporters
Meer lezen:
https://www.degroteverbouwing.eu/nl/agenda/tentoonstelling+prefigurations/